Madem ki Kafkasya topraklarına adım attık, sanırım yemeklerini tatmadan dönmek uygun olmazdı :). Mutfağıyla ünlü bir coğrafya olmasına rağmen, Türkiye'ye yakın olması sebebiyle olsa gerek, tadını yadırgamadım. Daha önce Avrupa'da gittiğim ülkelerin mutfakları bu kadar ünlü olmadığı için bu konuda özellikle araştırmam & denemem olmamıştı. Ancak Avrupa ve Ortadoğu mutfaklarından etkilenen Gürcü mutfağı hakkında bir yazı yazmak faydalı olur diye düşünüyorum. Gitmeden önce yaptığımız araştırmada bazı yemekler hakkında fikir sahibi olmuştuk, tabi ki denemek ve fotoğraflamak ayrı güzel (aşağıdaki fotoğraflar bana ait). Bir güzel haberim daha var; Gürcistan'da en ucuz bulabileceğiniz şeylerden birisi yemek ve içecek (alkol dahil). Dağ köyleriyle şehir hayatıyla Gürcistan bir lezzet madeni... Madem ki bir değişiklik yaptık ve bu eski Sovyet ülkesine geldik, unutulmaz tatlar yaşamak istememiz de normal olurdu diye tahmin ediyorum :). Gürcü mutfağının dikkat çeken noktaları, Sulguni adı verilen tuzlu peynirin bol bol kullanılması, ceviz ve mısırın çokça tercih edilmesi ve tarhun denen Türkiye'de pek bilinmeyen bir otun lezzetinden faydalanılması...
Gürcistan'ın en meşhur içeceklerinden birisi limonlu gazozları (Biz Zedazeni marka denedik). Bu konuyu o kadar geliştirmişler ki, yerli meyvelerden (limonlu, armutlu) ve değişik tatlardan da (vanilya, tarragon) bu gazozları deneyebilirsiniz. Resimdeki yeşil renkli şişe tarragonlu (tarhun da deniliyor) gazoz, ve tadı okaliptüse benziyor. Bizim damağımıza pek uyan bir tata değil ancak Fransız mutfağında bolca kullanılan bir ot çeşidiymiş. Diğer turuncu şişe ise armutlu ve lezzet olarak en çok beğendiğimiz gazoz bu idi. Çorba ise Kafkas usulü bir tavuk çorbası ve tat olarak bizim yaptığımız terbiyeli tavuk çorbasına çok benziyor, tek farkı içinde ceviz iriliğinde tavuk eti parçaları var. Harço (Kharsho) adı verilen bu çorba üzerinde maydanoz ve kişniş otu yapraklarıyla servis ediliyor.
Gelelim en ünlü yemeğe...Khachapuri (Haçapuri) adı verilen bu özel pişirilmiş hamur işini denemeden Gürcistan'dan sakın dönmeyin (her yerde rahatlıkla bulabileceğiniz için mutlaka denersiniz diye tahmin ediyorum). Gürcücede Khacha bir tür peynir Puri ise ekmek anlamına geldiği için bu yemeğe Türkçe mealiyle "peynirli-ekmek" diyebiliriz. Yörelere göre değişen pek çok çeşidi var ancak bir tanesi sol resimde gördüğünüz gibi erimiş peynirin üstüne yumurta kırılarak yapılıyor (Acaristan Usulü). Taş fırında 5 dakika daha pişirilip kenarlarına mis gibi tereyağı sürülüyor. Diğer çeşit ise Mengrelian usulü denilen hamurun hem ortasında hem de üzerinde peynirle pişirilen ve bir çeşit pizzaya benzeyen Haçapuri. Türk mutfağına alışan kişilerin bu tadı beğenmeyeceklerini hiç sanmıyorum! Fotoğraflarda gördüğünüz bohça gibi mantıların adı da Khinkali. Bu bildiğimiz mantı gibi hazırlanıyor, hamur yuvarlak açıldıktan ve içine kıymalı harç (kıymaya hem dana hem domuz olabiliyor, dilerseniz tatmadan önce sorarsınız) konulup tepesinden bohça gibi birleştirilerek haşlanıyor. Bir porsiyonda 4 adet var ve herhangi bir sosla servis edilmiyor. Tabi dilerseniz yoğurt vb. bir sos kendiniz ekleyebilirsiniz.
Khinkali'in içinde et ve et suyu olduğu için bıçakla kesmek iyi bit yeme yöntemi değil ancak elinizle veya çatalla tepesinden tutarak ısırarak yemek en iyisi. Ayrıca fotoğrafta gördüğünüz saç örgüsü şeklinde hazırlanan da peynirlisi. Et yemiyorsanız, peynirlisini de deneyebilirsiniz. Ayrıca solda gördüğünüz resimdeki en sol tabakta bulunan gül şeklindeki sarmalar da ünlü bir Gürcü mezesi cevizli patlıcanlar. Uzun dilimler halinde kesilen patlıcanlar kızartılarak Satsivi denilen cevizli sosa bulanarak soğuk servis ediliyor. Bira ile oldukça uyumlu gidiyor, mutlaka tavsiye edilir!
Belki duymuşsunuzdur, Gürcü şarapları çok ünlüdür. Gürcülerin iddialarına göre, şarabın doğduğu topraklar burasıdır (7000 yıllık bir şarapçılık geçmişi var). Özellikle bazı tür şaraplar Türkiye, Rusya ve Avrupa'ya ihraç ediliyor ki sanırım Gürcistan'ın en büyük ihracat hacmini şarap oluşturuyor. 500'den fazla üzün çeşidiyle tüm tatları & şarapları öğrenip deneyemedim elbette ancak en tanınan yarı tatlı şarapları hem denedik, hem de satın alarak yanımızda getirdik :). Çeşitli markalar mevcut olsa da, en ünlülerden birisi Khareba Şarapları birisi de Teliani Valley. En ünlü şarap cinsi ise Saperavi denilen iri kırmızı üzümlerden yapılan yarı tatlı bir kırmızı şarap ve Kindzmarauli denilen ayrı bir tür. Ayrıca Mtsvani adı verilen bir tür beyaz şarap da mevcut ve tadı da oldukça ferah. Belki inanmayacaksınız ama şarap çok ucuz ve Türkiye'de bir şişe şaraba ödediğiniz paraya Gürcistan'da yıllanmış (5 yıllık) şarap alabilirsiniz.
Sağda fotoğrafını gördüğünüz sucuğun adı da Churchkhela. Bildiğimiz cevizli sucuk ancak Gürcistan'da çeşitli meyvelerden renk renk yapılıyor ve uygun fiyatlara (3-5 Lari) yol kenarlarındaki tezgahlarda bile satılıyor. Bir de Ponçiki denilen tatlı hamurun içine marmelat koyulup kapatılarak kızgın yağda kızartılıp servis edilen bir tatlıları var. Gürcü mutfağı tatlı açısından zengin değil ancak cevizli-meyveli sucuklar ve Ponçiki hem alışık olduğumuz hem de denenebilir lezzetlerden :).
Eğer Tiflis'e gidecekseniz bizim tavsiyemiz çarşıdak KGB Bar'a uğramanız (Harço'yu burada denedik, ayrıca meşe fıçılarında bekletildiği için viski tadında votkaları da mevcut. Tadına bakmak istersiniz belki :). Ayrıca merkezden funiküler ile tepedeki Funicular Complex Tbilisi Restauranta gidebilirsiniz, Haçapuri, armutlu ve targonlu gazoz ile Ponçiki tatlısını biz burada denedik. Diğer tatları Tiflis merkezde bulunan Mirzaani Rastaurant (მირზაანი)'da deneyebilirsiniz. Bu restaurantın şarap mahzeni gibi, uzunca bir tünele inşa edilmiş sakin bir görüntüsü var ve arka plandaki müzik ile dinlenmek için birebir (info@mirzaani.ge).
Siz de kendinize bir iyilik yapın ve mutfağı bu kadar ünlü, ucuz ve lezzetli bir yeri, hemen sınır komşumuz Gürcistan'ı kültür amaçlı gezin. Zira pasaport yok, vize yok, tek yapmanız gereken, uçak biletinizi alıp gitmek. (şarap almadan dönmeyin). İyi eğlenceler!
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder